این رقص یکی از رقص های زیبا و پرطرفدار در بین بانوان ترک می باشد.
البته رقص آذری با محبوبیتی که در بین افراد پیدا کرده است، علاوه بر بانوان ترک دیگر زنان نیز به آموختن و هنر نمایی در این زمینه می پردازند.
این رقص با حرکات ظریف و زیبایی که دارد بیشتر برای زنان مناسب تر است و بانوان با داشتن بدن های ظریف، می توانند حرکات این رقص را هرچه زیباتر ایفا نمایند.
اما این رقص در برخی مناطق مانند شکی توسط آقایان نیز انجام می شود.
نام این رقص از نام حیوان ظریفی به نام جیران گرفته شده است. جیران در زبان ترکی همان آهو می باشد.
حتی از این نام برای نام دختران ترکی نیز استفاده می‌شود که یکی از نامهای اصیل و زیبا به شمار می آید.
محل تولد این رقص شوشی میباشد.
این رقص با یک آهنگ متوسط انجام می شود.
یکی دیگر از رقص های معروف و دسته جمعی آذری رقص یاللی میباشد.
این رقص قدمت بسیار بلندی دارد و بسیار در بین مردم آذربایجان معروف و مرسوم می باشد.
این رقص انواع و اقسام متفاوتی دارد. در قدیم این رقص به یک سنت تبدیل شده بود و در مراسم های خود که در اطراف آتش انجام می گرفت، این رقص را انجام می‌دادند.
در این مراسم همراه با این رقص به نیایش آتش می پرداختند.
سرعت آهنگ این رقص با یک آهنگ آرام و سنگین شروع می شود و با یک سرعت بالا به پایان می رسد. این رقص با قدم های بسیار سریع انجام می پذیرد به طوری که انگار افراد شرکت کننده در رقص، در حال دویدن میباشند.
این رقص علاوه بر اینکه در آذربایجان انجام میگیرد در چندین کشور دیگر نیز انجام می گیرد و بسیار معروف است.برای مثال در گرجستان و ارمنستان و غیره.
عکس این رقص بر روی سنگ های قدیمی حکاکی شده است و حتی در منظومه خسرو و شیرین نیز از این رقص نام برده شده است، که همه اینها نشان از قدمت این رقص بسیار معروف و پر طرفدار دارد.
این رقص در واقع رژه نظامی می باشد و آن را در ماه محرم و برای عزاداری در سوگ امام حسین علیه السلام اجرا میکنند.
ریتم این رقص سنگین می باشد.
هدف این رقص نشان دادن غم و اندوه افراد است. ابزاری که برای این رقص به کار می برند چوب یا وسیله‌ای است که شباهتی به شمشیر داشته باشد.
این رقص معمولاً توسط زنان انجام می گیرد. در این رقص زنان، رقص خود را در حال سرودن شعر انجام می دهند. این رقص همراه با آهنگی سوزناک می باشد که زنان را اجرا میکنند.این نوع رقص در میان آذری زبان ها بسیار محبوب می باشد.
بر اساس گفته ها، مبنای تشکیل این رقص بر اساس داستانی می باشد که در آن داستان عروسی زیبا با موهای طلایی دزدیده شده است و زنان با این رقص ناراحتی خود را نسبت به این قضیه اعلام می نمایند.
این رقص جزو رقص های مردانه به حساب می‌آید. مهمترین جزء این رقص حرکات پای موزون افراد رقصنده می باشد که به این رقص زیبایی خاصی را اعطا می کند.
آهنگ این رقص به صورت ریتم آهسته شروع می شود و رفته رفته حرکات خود را سریع تر می کند و با ریتم سریع، رقص خود را به پایان می‌رسانند.
پایان این رقص با ریتم لزگی می باشد و افراد رقصنده در این رقص باید به ترکیب حرکات پا و دست های خود بسیار دقت نمایند چرا که بسیار حائز اهمیت می باشد.
این رقص را نیز معمولاً بانوان انجام می‌دهند.
این رقص در بین افراد ترک‌زبان بسیار مشهور می باشد و با لطافت و زیبایی و ظرافت خاصی که دارد، در بین آنها بسیار محبوب شده است.
حرکاتی که در این رقص توسط رقصنده ها انجام می پذیرد بسیار آرام و ملایم می باشد.
با توجه به گفته ها، در گذشته این رقص را معمولاً بانوان در خانه افراد ثروتمند اجرا می کردند. ابزاری که برای این رقص نیاز است سرپوش و گردنبند ها می باشد.
این سرپوش با سکه های طلا و اشیای گران قیمت تزیین شده است.
این ابزار آلات بسیار گرانبها می باشد و به این دلیل این رقص را بیشتر در خانه افراد ثروتمند انجام می دادند. البته امروزه این رقص را در همه جا برگزار میکنند و مختص به خانه ثروتمندان نمی باشد.
در این رقص افراد رقصنده صورتهای خود را با سرپوش های خود می پوشانند.
آبا در زبان آذری ها به افراد میانسال و کهنسال گفته می شود.
این رقص مخصوص زاقاتالا می باشد ولی امروزه در تمام آذربایجانی ای رقص رواج پیدا کرده است.
این رقص را هم می‌توان به صورت انفرادی انجام داد و هم به صورت دسته جمعی.
این رقص را معمولاً افراد کهنسال انجام می دهند و به خاطر همین، ریتم آهنگ این رقص کند می باشد تا افراد کهنسال بتوانند ایفای نقش نمایند.
این رقص برای احترام به بزرگان می باشد، برای اینکه به افراد کهنسال و میانسال احترام گذاشته شود، ابتدای مراسم به آنها اختصاص داده می شود تا رقص آبایی خود را انجام دهند و در ادامه مجلس جوانان به رقص خود می پردازند.
آموزش رقص آذربایجانی و لزگی در تبریز
